توضیحات

جامعه‌پذیری و به نوعی ایرانی‌کردن اسلام در قالب مذهب تشیع، بزرگ‌ترین نماد ساختار اجتماعی ایرانیان در طول تاریخ کهن خود به حساب می‌آید. به‌رغم آنکه ایران همواره مورد تهاجم اقوام و ملل گوناگون قرار داشته، نه‌تنها هیچ‌گاه به‌طور کامل در آنها حل نشده، بلکه همواره عناصر فرهنگی خویش را نیز به بیگانگان بخشیده است. اگرچه پس از فروپاشی شاهنشاهی ساسانی در نیمه قرن هفتم میلادی، اعراب بیش از ۲۰۰ سال بر ایران حکومت راندنند و به‌رغم آنکه مردم ایران اسلام آوردند و مذهبی را پذیرفتند که آداب، نیایش و کتاب مقدس آن به عربی بود با این حال نه‌تنها عرب نشدند، بلکه در گسترش و قوام تمدن اسلامی نیز نقش بسزایی ایفا کردند. حال این پرسش پیش می‌آید که چرا ایرانیان همانند مردم عراق، سوریه و مصر که هر سه از تمدنی کهن و پیشرفته نیز برخوردار بودند، زبان عربی را جانشین زبان خود نساختند و هویت تازی را برنگزیدند؟ این پرسش‌ها را می‌توان درباره تهاجم نظامی و استیلای مغول‌ها و ترکان در ایران نیز مطرح کرد و در نهایت به دنبال پاسخی فراگیر بود.