توضیحات
کتاب حاضر، سیر تحول جامعۀ بشری را با اتکا به فرضیۀ تکامل انسان، یعنی بر اساس نظریۀ داروین، پی میگیرد. در این فرضیه انسان یکی از اعضای راستۀ آدمنمایان از حیوانات پستاندار است، و میمونها نیز به این راسته تعلق دارن.د انسان یگانه عضو هومینیدای از این راسته است که تنها جنس شناختهشدۀ آن هوموساپینس (انسان اولیه) است. داروین معتقد است که انسان و میمون از طریق نیای مشترکی به یکدیگر وابستهاند. اما در مقابل گروه دیگری هستند که انواع موجودات را در شکل و صفات خود ثابت و تغییرناپذیر میدانند و بهویژه برای انسان قائل به کرامت انسانی هستند و به فرضیۀ داروین انتقاداتی وارد کردهاند. نکتۀ دیگر آنکه فرضیۀ تکامل هیچ منافاتی با وجود خدا نداردۀ چون درصورتیکه این فرضیه به اثبات برسد یکی از مصادیق روشن برهاننظم خواهد بود: چه نظمی بالاتر از اینکه پروردگار از یک موجود تکسلولی ساده اینهمه موجودات عجیب و شگفتانگیز گوناگون ایجاد کند؟ کتاب سیر تمدن آینهای تمامنما از سرگذشت انسان است که میتواند بهترین یادگار برای امروزیان بهحساب آید تا در آن گذشتۀ خویشتن را به نیکی بنگرند. نویسنده در این کتاب تمدن را مجموعه آداب و اعمالی میداند که انسانها از پدران خود میآموزند تا به فرزندان خویش انتقال دهند. او منظور اصلی خود از نگارش این کتاب را فراهم آوردن همۀ اطلاعاتی میداند که امروزه دربارۀ اصل و پیدایش تکامل انسان در دست است. کتاب از نخستین سپیدهدم تاریخ و حیات انسان -یعنی از لحظهای که آدمی برای رفع نیازهای خود از غار تنهایی خویشتن قدم به طبیعت بیرون گذاشت تا برای زنده ماندن به کشمکش دائمی با مرگ روی آورد- تا غروب آن -هنگامی که گروهی عرصۀ دریاها را درنوردیدند و در آنسوی ساحلها پا بر خشکی نهادند و تمدن امریکا را پی افکندند- را در بر دارد. نویسنده در این سیروسیاحت، هنگام عبور از منازل تمدن و کورهراهها و پیچوخمهای فراوان آن، خاطراتی جذاب و شنیدنی برای خوانندگان به ارمغان آورده است و در به یادآوری هر آنچه بر انسان گذشته است جانب هیچ گروهی را فرونمینهد؛ چه انسانهای غارنشین چه هندوان و بوداییان و چه مصریان و چینیان و آفریقاییان و…