توضیحات

یکی از مقولاتی که در سیر تاریخ جواهرسازی اسلامی، کم‌تر مورد تحقیق و پژوهش قرار گرفته، مبحث انگشتریها است. در کتاب حاضر افزون بر 6 حلقهی انگشتری از سراسر جهان اسلامی و خارج از آن به چاپ رسیده است. این انگشتریها از جمله مایملک افرادی بوده که در پهنه‌ای وسیع از مراکش در غرب تا جزایر جنوب شرقی آسیا میزیسته‌اند. تنوع و گوناگونی اقوام ساکن در این منطقهی وسیع در دوران پیش از اسلام بر ساخت انواع انگشتر و جواهرات اثر زیادی گذارده، اما این تفاوت‌های ساختاری پس از اسلام به واسطهی تعامل بین این اقوام، تعدیل شده است. تعداد زیادی انگشتریهای مندرج در کتاب، موقعیتی استثنایی و مغتنم به منظور بررسی و ترسیم نمای کلی این گونهی هنری رایج در خاورمیانه و جنوب آسیا بوده، چرا که طیفی وسیع از انگشتریهای شیشه‌ای یونان باستان متعلق به سده‌های دوم و اول پیش از میلاد تا نمونه‌های متاخر، از جمله مهر انگشتری هندی منسوب به دههی 192 را شامل می‌شود. تعداد قابل توجهی از انگشتریهای دوران پیش از اسلام در این مجموعه گنجانده شده که برخی به تمامی و به صورت یکپارچه از سنگ‌های نیمه قیمتی از جمله عقیق، کریستال و لاخورد تراشیده شده‌اند. اما کلیت این مجموعه نشانگر ارجحیت انگشتریهای فلزی نسبت به همتایان غیرفلزی آن‌ها در تمامی ادوار است. در قرن 1 یا 11 میلادی تعداد فراوانی از انگشتریهای فلزی متشکل از ورقهی طلا، مفتول و جودانه در مصر تحت حکومت فاطمیان ساخته شده است. بسیاری از انگشترها به عنوان مهر، حاصل سنگ‌های حکاکی شده با نام مالک بوده‌اند که همین مطلب گواه تعلق اکثریت قریب به اتفاق این انگشترها به مردان است. طیف وسیعی از این آثار از جمله انگشتانه‌های برنزی آناتومی متعلق به قرون وسطا نیز کاملا کاربردی بوده‌اند. نگارندهی کتاب بر پایهی این داشته‌ها و تاکید بر نتایج تحقیقات و بررسیها و با پیگیری یک توالی طولانی تاریخی، اقدام به طرح نظریهی گونه‌شناختی در باب انگشتریهای اسلامی کرده است. تصاویر رنگی و واضح این نمونه‌ها نیز در آلبوم انگشتریها، با همراهی نمودارهای فنی از یکایک انگشترها گویاتر شده‌اند.