توضیحات
تراژیک نامیدن مشروطیت یعنی اینکه خواننده با مطالعۀ مسائل و مصائب آن زمان و شرح روایتهای قهرمانان، مبارزان، زنان، روشنفکران و روحانیان، که شرکای اصلی انقلاب مشروطیت بودهاند، برانگیخته و دچار نوعی ترس و شفقت بهگونهای توأمان شود. انقلاب مشروطیت همان تغییر بنیادینی است که انسان تحولخواهِ مشروطهطلب با تمام توان هواخواهش است. گویا انسانِ ایرانیِ دوران مشروطیت نقشی به جد تأثیرگذار در جهت نقالی هر آنچه تلنبار گی تاریخ بر شانههایش سنگینی کرده را دارد. او میرود تا به مثابۀ انسان تراژیک، مختصات تراژدی تاریخی اخیرا با محوریت قهرمانی بریده از جهانِ رمزی و اسطورهای ثبت کند. اما نکتۀ اساسی شراکتِ دیگر اقشار و اقوام در رسیدن او به پیروزی است. البته پایۀ اصلی، همیشه در تنهاییِ انسان تراژیک نهاده شده است. اما میبایست در نظر داشت که؛ تاریخ و فرهنگ ما مملو از تابوها و کاریزماها، یعنی اصول، مبانی و مفروضات پیشین و نیز شخصیتهای نقدناپذیر است. در جایجایِ این فرهنگ خطوط قرمز عبور ناکردنی دیده میشود تا آنجا که باید گفته شود، نقدناپذیری بهمنزلۀ یکی از مهمترین وجوه سنت و تاریخ ما جلوه میکند.