توضیحات

شخصیت‌های نمایش‌نامۀ حاضر، عبارتند از: کوهی، مخمل، یاقوت، و امیر ماهان. «کوهی» که فرماندۀ پادگان است، از «یاقوت آسیابان» که نگهبان شب در ضلع شرقی پادگان است. بازجویی می‌کند. در این بازجویی، کوهی از یاقوت، علت ترک پست را در روزهای سوم و دوازدهم فوریه، هم‌چنین پنجم مارس (با استفاده از مرخصی امیر ماهان) جویا می‌شود. یاقوت، رفتار خود را ناآگاهانه تلقی می‌کند و خطاب به کوهی خاطرنشان می‌سازد. «قربان، ماهان می‌گه اختیار وقتی معنا داره که نظمی در کار باشه و شما بتونید نتیجۀ کارتون‌ رو پیش‌بینی کنید. ماهان می‌گه وقتی هیچ‌چیز رو نشه پیش‌بینی کرد، معنیش اینه که وقتی شمار کاری‌ رو انجام می‌دید، نیروهای دیگه‌ای به‌جای شما نتیجه‌ی کارها‌ رو تعیین می‌کنند: و این دقیقا یعنی بی‌نظمی. به تعبیر خودش، یعنی دویدن در میدان مین اون ‌هم در تاریکی محض، به همین خاطره که او به این نتیجه رسید، که اختیار، تابع نظمه و تا نظمی در کار نباشه، اختیار هم معنای روشنی نداره».