توضیحات

شیراز یکی از پرسابقه‌ترین شهرهای ایران است. این شهر در زمان ساسانیان رسما تاسیس شد و پس از حملۀ اعراب و آغاز دورۀ اسلامی ایران نیز موقعیت ممتاز خود را حفظ کرد. حکومت‌های سراسری و محلی ایران همواره این شهر را به عنوان مقر اصلی حکومت یا یکی از شهرهای اصلی مد نظر داشتند. از همین رو شیراز بناها و آثار تاریخی بسیاری را در خود جای داده است. یکی از قدیم‌ترین این بناها بنای مسجد عتیق است. این بنا در سال 281 هـ . ق به دسته عمرولیث صفاری احداث شد. تقدسی، اصطفری و بسیاری از جغرافیدانان دیگر در کتاب‌های خود از آن یاد کرده‌اند. در زمان حکومت محلی سلغریان، که خراجگذار سه دولت سلجوقی، خوارزمشاهی و ایلخانی بودند، این بنا مورد توجه بسیار قرار گرفت و اجزاء بسیاری به آن اضافه گشت. والیان شیراز در عهد تیموری و صفوی نیز به این بنا پرداختند. این مسجد در حال حاضر در دست تعمیر و مرمت است. کتاب حاضر به معرفی این بنا اختصاص دارد و در سه بخش «مسجد عتیق و شیراز»، «مسجد عتیق در منابع مکتوب و کتیبه‌ها» و «سرگذشت مسجد عتیق از وجه معماری» تنظیم شده است. بخش‌های بعدی دو ضمیمه است. ضمیمۀ الف توصیف مسجد عتیق و ضمیمۀ ب حاوی فهرستی از کتیبه‌های آن است. تصاویر بسیاری از نقاط مختلف بنای مسجد نیز در انتهای کتاب افزوده شده است.