توضیحات

در سال‌های اولیۀ ورود تئاتر به ایران، تعداد نمایش‌نامه‌نویسانی که اثری را منطبق با روحیات ملی و مذهبی ایران به نگارش درآوردند، اندک بود. حتی کسانی چون میرزاآقا تبریزی و دیگران، به تاسی از چارچوب و اصول تئاتر غربی و شیوۀ تفکر آنها دست به نمایش‌نامه‌نویسی می‌زدند. این روند با حاکمیت نمایش‌نامه‌های ترجمه شدۀ غرب در ایران ادامه یافت. در دورۀ‌ ایجاد سالن‌های تئاتری و مدارس تئاتری نیز این روند، شتاب بیش‌تری پیدا کرد. ایجاد مرکز پرورش افکار و سپس هنرستان هنرپیشگی در سال 1318 خورشیدی موج جدیدی از آموزش تئاتر و گسترش تئاتر غربی را در ایران دامن زد. از سال 1320 تا 1324 بیش‌تر تئاترهایی که به صحنه می‌آمد، آثار ترجمه‌ای یا اقتباس‌شدۀ آثار غربی بود. در کنار این حرکت‌ها، تئاتر لاله‌زاری نیز شکل گرفت؛ تئاتری که به تدریج با ورود رقص و آواز و موزیک و میان‌پرده‌های موزیکال در درون آن به ابتذال کشیده شد. جلد اول از مجموعۀ حاضر، به بررسی وضعیت نمایش‌نامه‌نویسی در ایران از آغاز سال 1370 ، نیز نمایش‌نامه‌هایی که طی این تاریخ نگاشته و اجرا شده است اختصاص دارد. در تمامی نمایش‌نامه‌ها تا حد امکان، شناسنامۀ کاملی از اثر عرضه شده و سپس مشخصات متن شامل تعداد پرده‌ها یا تابلوها و صحنه‌ها، اسامی شخصیت‌های نمایش‌نامه و در برخی از نمایش‌نامه‌ها مشخصات و تاریخ اجرا نیز منظور گردیده است. خلاصه و تحلیل هر نمایش نیز در پایان هر قسمت درج شده است.